Muziekzorg

2023-03-25T11:12:01+00:00maart 23rd, 2023|Uncategorized|

Het is officieel! Vandaag tekenen we de samenwerkings overeenkomst met de afdeling geboortezorg van ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Wekelijks zal ik hier te vinden zijn met de kleine harp om muziekzorg te verlenen aan zwangere vrouwen, premature en zieke babies en hun ouders. De muziek werkt troostend en verbindend, de klanken geven een moment van ontspanning en geborgenheid, je ziet de hartactie en ademhaling van het kind rustig worden en de zuurstofsaturatie toenemen. Er is ruimte voor emotie, een lach en een traan. Samen even genieten, van elkaar, de muziek, een bijzondere herinnering die blijvend is… Muziekzorg wordt nu door Rijnstate omarmd als onderdeel van de complementaire zorg, goed he!
Hoe ben ik daar terecht gekomen? dat is best een lange weg en lange adem geweest…
Toen ik mijn certificaat behaalde in 2016 bij IHTP, International Harp Therapy Program, had ik de grote wens om met de therapeutische harp op de neonatologie te spelen. Maar ik ontdekte dat die afdeling enorm afgeschermd is, heel beschermend om de kleintjes heen. Logisch natuurlijk! Maar als ervaringsdeskundige, ik had zelf immers een prematuur kindje 20 jaar geleden en heb de laatste vijf weken zwangerschap op de bank gelegen en daarna een maand als mama kangoeroe op de couveuse afdeling doorgebracht (in Honduras), weet ik hoe veelbetekenend en waardevol de complementaire zorg en liefdevolle aandacht voor moeder en kind is. Mijn zoon is nu blakend gezond, staat vol vertrouwen in het leven, mede dankzij de liefdevolle start.
Na mijn afstuderen bij IHTP dus, kon ik niet zomaar in een ziekenhuis of bij de baby’s terecht met mijn harp. Ik werkte wel al in de ouderenzorg als therapeutisch harpiste en kreeg al gauw een positie bij de fantastische Stichting MuzIC, toen nog een pilot project van FCIC, tegenwoordig een bloeiende organisatie die in 16 ziekenhuizen live muziek op de IC verzorgt. Ik ben inmiddels senior muzikant, werk al 3 jaar meerdere keren per maand met de kleine harp, aan bed, op een IC voor volwassenen. Ontroerende, mooie, soms grappige en vooral heel intieme muzikale ontmoetingen met kwetsbare mensen en familie.
Een paar jaar geleden trok ik de stoute schoenen aan en benaderde de neonatologie afdeling van Rijnstate. Er was wel oren naar, de harp nam ik mee en de klanken betoverden de verpleegkundigen die me ontvingen. We keken ook even naar de zaal, waar 10 couveuses in een kring stonden, met een stoel ernaast voor de ouder. Maar er was nog geen ruimte voor muziekzorg. Er zou eerst verbouwd worden: van zaal naar gezinskamers…en toen kwam de Covid pandemie. In die tijd werd er achter de schermen hard gewerkt en werd er in Rijnstate een werkgroep muziekzorg opgericht door artsen en verpleegkundigen, getrokken met enthousiasme door Annemieke Lasschuit en Anouk Scholten, neonatologie verpleegkundigen en Janneke Weetink, obstetrie verpleegkundige. Samen met de betrokken kinderartsen werden protocollen opgesteld en een onderzoek voorbereid.
Ondertussen kon ik bij Artez Enschede afdeling muziektherapie de cursus I en II volgen over muziektherapie op de Neonatologie, gegeven door Joanne Loewy en Andrew Rossetti van het Louis Armstrong Centre for Music and Medicine in New York. Heel waardevol en ook aansluitend bij mijn IHTP training. Goede wetenschappelijke onderbouwing en veel praktische handvatten.
Aldus… Covid waaide over en dankzij de volharding van het team en een donatie van het Vriendenfonds Rijnstate konden we beginnen in april 2022, vergezeld door een onderzoek. Dat werd uitgevoerd door twee verpleegkundigen die de specialisatie voor neonatologie deden. Er werd gekeken naar de waardes op monitor en naar de comfortscore, en de ouders vulden een enquête in. Conclusie: muziekzorg is een meerwaarde voor ouders en kinderen en ik mocht blijven!
Nu is het dus zo ver en is een overeenkomst getekend, tot eind 2023. Dan hopelijk vervolg…
Iedere week is een avontuur, de ontmoeting met de hele kleine nieuwe mensen en hun ouders, vrienden, opa of oma. Bijdragen met zachte muziek noten aan een mooie start. Ontroerend, grappig, hoopvol en vooral heel ontspannend en verbindend.
Dankbaar!
  • Lies in Honduras

Met de helende harp op reis

2023-01-31T12:31:23+00:00december 3rd, 2022|Uncategorized|

In januari 2023 gaat Lies naar Honduras en Guatemala om kennis te delen voor meer muziek in de zorg. Lies is therapeutisch harpiste en mentor/docent van IHTP Europe en mede oprichter van Stichting Helende Harp.

Lies gaat onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor het promoten en vergroten van therapeutische muziek in de zorg in Honduras en Guatemala door workshops te geven aan muzikanten en zorgprofessionals over de therapeutische kwaliteiten van muziek.

In Honduras, waar ze jaren gewoond heeft, is al contact met cultureel managers die helpen met de planning en organisatie van de workshops en bijeenkomsten; ze gaat daar les geven aan de muziekacademie en kennis uitwisselen met muzikanten door voorbeeld interacties verzorgen in ziekenhuizen. In Guatemala heeft Lies contact opgenomen met een groep harpisten “Arpas en Armonia”. Ze zal een twee daagse introductie workshop therapeutisch harpspel geven en samen concerten verzorgen in verpleeghuizen.
Ook gaat ze in beide landen een yoga les begeleiden met harp, ter inspiratie.

Het project Helende Harp op Reis is een initiatief van Lies Joosten op vrijwillige basis. Stichting Helende Harp ondersteunt het project met de donatie van een Fullsicle harp. Wil je bijdragen aan de reis- en verblijfkosten?

Donaties welkom via stichting HELENDE HARP
op NL60RABO0375711112
t.n.v. Stichting Helende Harp
o.v.v. Honduras/Guatemala

Dankjewel!
Na afloop de reis worden extra donaties gebruikt om muzikale ziekenhuis interacties te financieren in Honduras.

Een wiegje van klanken

2022-07-17T15:59:39+00:00juli 16th, 2022|Uncategorized|

Tussen april en juni 2022 mocht ik wekelijks met de kleine harp komen spelen voor de allerkleinsten en hun naaste familie, op de afdeling neonatologie van ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. In het kader van “integrative nursing” past het aanbieden van live muziek mooi in het zorgconcept. Bovendien is de afdeling geboortezorg recent verbouwd en heeft ieder gezin een eigen suite.
Dankzij het enthousiasme van de werkgroep muziekzorg op de Neonatologie en het Vriendenfonds Rijnstate konden we na gedegen voorbereiding dan eindelijk beginnen op 7 april.
Twee verpleegkundigen, Sanne en Wietske, hebben voor hun specialisatie neonatologie de muziekzorg als onderzoeksthema kozen en documenteerden gedurende alle live-muziek interacties de vitale functies en comfortscore voor/tijdens/achteraf. Ook werden de ouders geïnterviewd. De resultaten zullen worden vergeleken met het inzetten van opgenomen muziek en alles zal in t najaar worden geanalyseerd door een arts in opleiding.

Vooraf kreeg ik al een rondleiding en bekeken we in een lege kamer de moderne couveuses. Naast de monitor die de vitale functies van de baby’s weergeeft, worden ook lichtintensiteit, luchtvochtigheid en decibellen gemeten. De decibelmeter op de couveuse was tijdens de eerste interacties een perfect hulpmiddel om het volume van de stem en harp in de gaten te houden.

Baby 1 ligt meestal bij vader op de borst te buidelen, soms ook in de couveuse als ik kom. Ik speel rustige muziek waarop zij en de rest van de familie samen kunnen ontspannen, soms alleen harp. soms met zachte zang erbij. Moeder kan dan wat rusten of aandacht geven aan de grote broer, of kruipen ze gezellig met z’n allen op het bed en laten zich door de muziek meevoeren. Bij de laatste interactie lag de baby in haar wiegje en was wat onrustig. Ik begin te spelen en vraag aan grote broer of hij wel eens zingt voor haar. “ja hoor, slaap kindje slaap”. Daar gaan we, samen heel zachtjes “slaap kleintje slaap, daar buiten loopt een schaap…” dan zingt broer “… en pappa is een aap… ;-)”.  Wij hebben lol en de kleine geniet er duidelijk van, ze is ontspannen. Maar steeds als we stoppen of een ander liedje willen spelen wordt zij onrustig, dus zorgt zij ervoor dat wij 20 minuten lang hetzelfde liedje in de herhaling zingen… dan slaapt ze diep in en ronden we t bezoek zachtjes af.

In een andere kamer ligt een tweeling. Zodra ik begin met spelen van eenvoudige zachte muziek, worden curves op de monitor regelmatig en zien we langzaam dat de ademhaling verbetert. Een van de kindjes valt in diepe slaap, de andere opent de ogen en volgt de beweging van de harp. Met haar mondje beweegt ze zachtjes, alsof ze de klanken van de harp, die ze voor het eerst hoort, wil proeven. Moeder neemt een stukje op met haar telefoon. De week erna vertelt ze me dat ze deze opname wel eens gebruikt als de baby ’s nachts onrustig is, en dat ze dan weer terug in slaap viel.

In een derde suite ontmoeten we een moeder met een heel klein meisje op haar borst (buidelend), ze zijn beide onrustig. Ze komen uit Latijns Amerika en omdat ik daar lang heb gewoond sprak ik haar aan in t Spaans. Na een tijdje losse zachte akkoorden te spelen, zet ik een Spaans wiegeliedje in. “Oja, dat herinner ik me van vroeger!” zegt moeder en samen komen we op de woorden erbij. We spelen en zingen het liedje, over en over again, moeder ontspant en de baby valt lekker in slaap.
De week erna vertelde moeder me dat ze nu iedere dag voor haar meiske zingt als ze onrustig is. Zo helpen de muziek sessies ouders te herinneren om dingen die ze thuis misschien zouden doen maar in de klinische spannende omgeving van de Nicu soms vergeten, wel te doen. Zoals zingen en neuriën, samen bewegen op het ritme.

Op de gang speel ik even gezellig voor de verpleegkundigen, en hup, spontaan word ik naar een suite gebracht waar een gezin net een enorm stressvolle periode heeft doorgemaakt: “we gunnen hen de mooie klanken van de harp en een moment van ontspanning”. We verwachten eigenlijk dat het een intiem momentje van ontroering en tranen wordt, maar de baby reageert met zulke grappige gezichtsuitdrukkingen en nieuwsgierige oogjes op de muziek, dat het een vrolijke boel wordt. Moeder zegt: “We hebben even op een hele andere manier naar ons manneke kunnen kijken, zo heeft hij nog niet eerder gereageerd!” Een moment zijn we niet met ziekte of zorgen bezig, maar met het leren kennen van het kind, zo leuk.

Als troubadour van suite naar suite, breng ik met de harp een wiegje van klank, een zachte ervaring voor ouders en kind, een moment voor een lach en een traan. Een gelegenheid voor ontspanning en verbinding, herinneringen worden gemaakt en de zorgen even vergeten.

…wordt vervolgd…!

 

 

 

 

 

 

Zie je haar wenkbrauw?

2021-07-31T06:50:22+00:00juli 28th, 2021|Uncategorized|

Het is zomer. In de verzorgingshuizen worden leuke activiteiten georganiseerd in de tuin. Barbeque, optredens, echte schaapjes en veel gezelligheid. Heel leuk, maar niet voor iedereen. Voor de allerkwetsbaarsten (raar woord) is het geen optie om erbij te zijn. Sommigen zijn bedlegerig en zwak, anderen kunnen niet te veel prikkels verdragen of houden niet van een groep mensen.
Gelukkig werd er door de activiteitenbegeleiding van Laurens de Hofstee rekening gehouden met deze groep. Ik werd gevraag dom met de kleine harp juist voor deze groep mensen te komen spelen. Individueel, in hun eigen kamer of in een hoekje van de woonkamer. Het werd een bijzondere ochtend.

Al in de gang begon het. Mevrouw loopt meestal de hele dag en roept klanken in haar eigen geluid. Bij het horen van de klanken van de harp vertraagt ze haar pas en ze draait om. Ze laat zich naar een stoel leiden en gaat zitten. Al snel komt er oogcontact en ze gaat er echt even voor zitten, alsof ze wil zeggen “kom maar op, entertain me”. Dat doe ik, en al gauw beweegt ze mee op de maat. Langzaam verzamelen zich meer bewoners in de hal. Vrolijke boel!
Dan lopen we naar de lift en bezoeken een dame die stil in haar bed ligt. Met een zachte melodie probeer ik contact te maken. Al gauw opent ze haar ogen. Aan haar gezicht kunnen we zien dat ze luistert. Er worden foto’s gemaakt voor de familie. Medewerkers kijken ontroerd toe: “wat, mooi, ze geniet.”

Dan naar meneer B, hij was muzikant en het is moeilijk voor hem te accepteren dat hij nu hier woont. Het is nog even spannend of hij harpmuziek wil horen en of hij contact zal maken. Hij ligt in bed en zodra hij me ziet met de kleine troubadourharp zegt hij “is dit het?” Ik pingel iets Keltisch en hij onderbreekt met de vraag: “Is dit klassiek? Kun je ook iets spelen van Los Paraguayos?” Hoppa, ik gooi er een snelle Galopa in uit Paraguay en na afloop krijg ik oprecht een compliment. Als ik dan aanstalten maak om verder te gaan met een ander nummer onderbreekt hij me, het is genoeg geweest.
Ik vind dat prima, het is belangrijk dat mensen hun eigen regie kunnen hebben waar mogelijk. De begeleiding is super blij, dat hij me überhaupt heeft toegelaten en dat een verzoeknummer kon worden ingewilligd.

Het is heel fijn dat ik word rondgeleid door de activiteitenbegeleidingomdat ik de mensen nog niet ken, zij kunnen goed observeren wat de muziek doet voor de bewoners.

Zo gaan we het huis door, kamer in kamer uit, lift in trap op, overal bijzondere ontmoetingen met kwetsbare mensen, even een zonnestraal brengen met de muziek. Bij de ene krijg ik groot applaus, bij de ander is een opgetilde wenkbrauw al een fijne reactie.

Niet bij iedereen is het een succes: een heer had net een injectie gekregen en was daardoor gespannen en in zichzelf gekeerd. Ook de harpmuziek liet hij niet binnenkomen. Misschien een ander moment…

Een onverwacht mooie interactie was met die gesluierde dame in de hoek, ik zou in eerste instantie niet voor haar spelen maar voor een huiskamergenoot. Maar ik voelde haar aanwezigheid, had t idee dat ze op de maat aan het mee wiegen was, en liep zachtjes op haar af. Muziek in de stijl van het Midden Oosten, hoe zou dat werken voor haar? Ze richtte meteen haar blik op mij om die niet meer los te laten. Als ik een oosters liedje speelde, kwam er een korte emotionele reactie, ze bleef me aankijken en er werd aangegeven door de begeleiders dat ik door mocht spelen. Stil keken de meiden van de verzorging toe… er was contact!

Het was een bijzondere ochtend. Van mijn kant een dikke pluim voor de medewerkers, die oog hebben voor kleine details en de kwetsbare bewoners.

p.s. foto twee is in een ander verzorgingshuis waar ik als troubadour de Kunstweek mocht openen bij de prachtige Nachtwacht

Nothing Else Matters

2021-05-20T08:23:41+00:00mei 12th, 2021|Uncategorized|

Bij sommige uitvaarten is het gepast om stemmige klassieke muziek te spelen voor een moment van bezinning tussen de sprekers door. Dit keer koos ik voor hele andere muziek. Het afscheid werd van begin tot eind door harp muziek gedragen, dus geen ‘ingeblikte’ muziek. De emoties konden op deze manier direct worden vertaald in, en gedragen door klank.
Ik begon met een van mijn nieuwe composities en omdat ik dat stuk zo in de vingers heb, was het mogelijk om door te tranen heen vloeiend door te spelen.
Het voordeel van eigen composities is dat er bij de muzikant geen spanning is of het wel correct wordt uitgevoerd voor en bovendien kan je het zo lang en zo kort maken als je wilt op dat moment.

Na een heel liefdevolle en emotionele toespraak van een vriendin van de overledene koos ik in overleg met de familie voor Nothing Else Matters van Metallica, in een harp arrangement van Janne Minke Nijp. Dit stuk vertolkte prachtig de emotionele rollercoaster en ik kon er ook de woede en onmacht in kwijt. Wat klonken die diepe bassen en de akkoord wisselingen prachtig in het kerkje. Dit stuk was echt passend voor het moment.

Na de laatste woorden en een korte stilte sloten we af met een ontroerend moment van verbinding: de kleindochter en ik speelden samen, zij op een klein harpje en ik in de begeleiding op de grote harp. Gezeten op de vloer bij het ziekbed van haar oma had ik een paar harp lesjes gegeven ter afleiding voor iedereen. Dat ze durfde te spelen op de uitvaart was een groot kado.

  • harp therapy, IC, ICU, MuzIC, harp

Rondje IC

2021-04-29T15:43:05+00:00maart 27th, 2021|Uncategorized|

Met de IC naar de IC

op stap voor muz-ic

Met de IC naar de IC… met de kleine harp in de trein om te spelen op de IC i.s.m. stichting MuzIC is soms een dagtocht.
Maar ik doe het graag, het is welkom en dankbaar werk:
Afgelopen weekend heb ik gespeeld voor 3 wakkere mensen en 2 gesedeerde mensen op de IC van het Westeinde ziekenhuis in Den Haag. Ik kon dus ruim de tijd nemen voor iedereen en na afloop ook nog even in t midden van de ruimte zacht gespeeld. Wat ik speelde? Een gloednieuwe eigen compositie, het minuet van Rousseau, een nummer van de Stones en de Beatles, Rollercoaster instrumentaal van Danny Vera, vrije improvisaties op de Canon van Pachelbel en mijn favoriete stukjes van Simon en Garfunkel. Per patiënt is het klankenpalet anders, aangepast aan de ademhaling, huidige conditie, de leeftijd, de cultuur en natuurlijk, als iemand wakker is, wordt in een gesprekje bepaald wat is speel en hoe lang. Soms babbelen we gezellig, afwisselend met muziek, soms zijn een paar woorden al voldoende.
Ik speelde een tijd voor een gesedeerde man, op het ritme van zijn ademhaling, een klassieke improvisatie. Hoe mooi was het dat de verpleegkundige zei dat de waarden van meneer verbeterden: ze constateerde ontspanning en betere ademhaling.Daar doen we het voor!
Na afloop vertelde een collega nog even hoe fijn ze de muziek vindt: “Je neemt ons even mee naar een sprookjeswereld met die harpklanken”.
harp therapy, IC, ICU, MuzIC, harp
Reacties uitgeschakeld voor Rondje IC

Stille kerst

2021-04-29T15:42:37+00:00februari 4th, 2021|Uncategorized|

Normaal is de Kerst een lekker drukke tijd voor harpisten. Maanden van te voren het repertoire opfrissen, nieuwe kerst liederen instuderen en leuke afspraken maken. Ook dit jaar stond er van alles op de agenda: van het sfeervol omlijsten van kerst diners en lunches in verpleeghuizen tot serene kerkdiensten en met een glitterjurk de in een winkelcentrum mensen betoveren met klanken…
Half december kwam het bericht: lockdown! Met als gevolg: strepen in de agenda. Gelukkig kwam er als alternatief een mooie online kerstviering voor de Protestantse Gemeente in Brummen. Dat was zo mooi: een hemels koor van 6 jongeren met pianobegeleiding, mooie teksten en de harp. Een leeg kerkgebouw maar honderden mensen on-line. Aparte ervaring. Ook kon de jaarlijkse Wereldvredemeditatie doorgaan, in het Vrijzinnige Witte kerkje in Lunteren. Een moment van bezinning, stilte en verbondenheid. Mooi.

Reacties uitgeschakeld voor Stille kerst
Ga naar de bovenkant